سلامت داتغ ك بلوك توليسن جاوي

Thursday 22 May 2014

ڤلباݢاي معلومت تنتڠ توليسن جاوي

سيستم ايجأن جاوي


سيستم توليسن دان ايجأن جاوي دڤڠاروهي اوليه بهاس عرب دان ملايو. عنصور عرب دان ملايو مڠالمي دوا تاهڤ ڤرکمبڠن. ڤد تاهڤ ڤرتام، ايجأنڽ مڠݢوناکن تندا باريس سباݢايمان يڠ ترداڤت دالم مصحف  سوچي القرءان.  ڤڠݢوناان باريس اين برتوجوان منداڤتکن بوڽي يڠ بتول تتاڤي مڠمبيل ماس يڠ لاما اونتوق منوليسڽ کران ترلالو باڽق تندا دياکريتيک يڠ دݢوناکن. ڤد تاهڤ کدوا تندا باريس ترسبوت دهيلڠکن.  والاو باݢايماناڤون، بنتوق اين سوکر دباچ اوليه مريک يڠ بهارو بلاجر جاوي کران ممرلوکن ماس اونتوق مڠواساءي دان مڠݢوناکنڽ.  اوليه ايت، تيدق لاما کمودين لاهيرله حروف جاوي ۏرسي ملايو يڠ مروڤاکن ايجأن يڠ مڠݢوناکن حروف سقسي اتاو حروف ۏوکل، ايايت اليف، واو دان يا. دالم بوکو ويلليام مرسدن، ا دچشناري اوف تيه ملايان لاڠواݢي ﴿1812﴾ دان بوکو ر.ج. ويلکينسون ﴿1903﴾، دداڤتي بهاوا ترداڤت ايجأن يڠ برچمڤور دري سݢي ڤميليهن حروف. اوليه ايت، ڤد تاهون 1930-ان، مونچول اهلي-اهلي بهاس يڠ چوبا مڽوسون ايجأن جاوي سچارا براسيڠن. انتاراڽ اياله ميجر داتوء' حاج محمد سعيد بن حاج سليمان درڤد ڤاکتن بهاس ملايو ڤرسورتن بوکو-بوکو دراج جوهر ﴿ڤ.بم. ڤ.ب. دراج جوهر﴾  دان زاينل عابدين واحد اتاو لبيه دکنلي دڠن ڤڠݢيلن زءبا درڤد مکتب ڤرݢوروان سلطان إدريس، تنجوڠ ماليم.

دوا اوسها ڤنتيڠ ڤد ڤريڠکت اول ڤڽمڤورنأن سيستم توليسن دان ايجأن جاوي اياله اوسها يڠ دبوات اوليه ڤاکتن بهاس ملايو ڤرسورتن دراج جوهر ﴿ڤ. بم. ڤ. ب﴾ يڠ منربيتکن سيستم ايجأن جاوي ڤد تاهون 1937،  دان اوسها يڠ دبوات اوليه الله يرحم زاينل عابدين بن احمد ﴿ستروسڽ دسبوت زءبا﴾ ڤد تاهون 1939. توليسن جاوي يڠ ترڤاکاي د سيکتور ڤنديديقن دان دالم ڤلباݢاي اوروسن سجق اول ابد اين هيڠݢ تاهون 1986 اياله سيستم ايجأن جاوي زءبا ﴿ستروسڽ دسبوت جاوي زءبا﴾ يڠ دأساسکن ڤد تاهون 1939.

سيستم ايجأن ڤ.بم. ڤ.ب. دراج جوهر دسوسون دالم بنتوق ريساله يڠ برجودول ريساله باݢي هلايان  ڤ.بم. ڤ.ب. دراج جوهر يڠ مڠاندوڠي 25 هلامن دان دتربيتکن ڤد تاهون 1937 دڠن مڠݢوناکن حروف جاوي. سيستم ايجأن اين اݢق ريڠکس دان کات دايجا مڠيکوت باݢايمانا ساتو-ساتو سوکو کات دبوڽيکن.  قاعده اين جوݢ موجودکن حروف اليف ک بلاکڠ اڤابيلا وجود ايمبوهن ڤد کات داسر. دالم ڤندوان اين جوݢ ترداڤت ڤراتورن ايجأن کات دالم بنتوق ݢابوڠن کات يڠ دݢوناکن دالم سورت راسمي کراجأن جوهر دان جوݢ دالم بوکو کتن ملايو.
سيستم ايجأن ز'با ڤولا دلڠکڤکن ڤد تاهون 1938 دالم سبواه بوکو برجودول دفتر ايجأن ملايو ﴿جاوي-رومي﴾. سيستم اين ممڤوڽاءي ڤرسامأن دڠن سيستم ايجأن ڤ.بم. ڤ.ب. دراج جوهر. بيذاڽ کتراڠن يڠ دبريکن اݢق ڤنجڠ. سيستم اين جوݢ دݢوناکن اوليه ݢورو ڤلاتيه د مڤسي. ڤڠݢوناانڽ جوݢ کمودين اݢق ملواس دان سباهاݢينڽ دݢوناکن دالم ڤنربيتن اوتوسن ملايو ڤد تاهون 1939.  سيستم ايجأن اين  ديوله سمولا اوليه ديوان بهاس دان ڤوستاک اونتوق ملاهيرکن  سيستم ايجأن جاوي يڠ دسمڤورناکن.  ڤڽمڤورنأن سيستم ايجأن جاوي برتوجوان سڤرتي برايکوت ﴿اسماعيل دهمن، 1991﴾:

ا.        اونتوق موجودکن ساتو سيستم توليسن دان ايجأن جاوي يڠ کمسکيني يڠ سکالي ݢوس مڽلارسکن ڤلباݢاي قاعده ايجأن جاوي يڠ تيدق سراݢم دالم ڤڠݢوناان ﴿سبلوم تاهون 1986﴾.
ب.      اونتوق ممڤرباءيقي اتاو ممبتولکن ببراڤ کلمهن اتاو ککوراڠن يڠ ترداڤت دالم سيستم ايجأن جاوي لاما يڠ سداڠ دݢوناکن، ايايت سيستم ايجأن جاوي زءبا.
چ.      اونتوق ممودنکن سيستم ايجأن جاوي ﴿سلارس دڠن ڤرکمبڠن ايجأن رومي﴾ سوڤاي داڤت دڤرلواس دان دڤرتيڠکتکن ڤڠݢوناانڽ منجادي واهان ڤنوليسن بهاس ملايو مودن، تنڤا مڠهاڤوسکن چيري-چيري خصوص سجاره دان بودياڽ، باݢي مڠهادڤي ڤرکمبڠن بهاس، بڠسا دان نݢارا دالم مرياليساسيکن واوسن تاهون 2020 دان ستروسڽ.

ڤد تاهون 1981، جاوتنکواس مڠکاجي ڤڠݢوناان بهاس مليسيا ﴿يڠ دلانتيق اوليه ي. ب. منتري ڤنديديقن﴾ تله ممڤراکوکن سوڤاي "سيستم ايجأن جاوي يڠ اد سکارڠ هندقله دکاجي سمولا دان دڤرکمس. سبواه بوکو دفتر ايجأن رومي-جاوي يڠ لڠکڤ هندقله داوسها دان دتربيتکن دڠن سݢرا". اونتوق ملقساناکن ڤراکوان ترسبوت، ديوان بهاس دان ڤوستاک تله ملنتيق سبواه جاوتنکواس مڠکاجي سمولا سيستم ايجأن جاوي ڤد بولن فيبرواري تاهون 1983 ﴿ستروسڽ دسبوت جاوتنکواس ايجأن جاوي دبڤ﴾. جاوتنکواس ترسبوت دأڠݢوتاي اوليه ڤاکر-ڤاکر سيستم ايجأن جاوي يڠ مواکيلي ڤوست ڤرکمبڠن کوريکولوم، جاوتنکواس تتڤ بهاس مليسيا، دان ڤوست-ڤوست ڤڠاجين تيڠݢي تمڤتن. بيدڠ توݢس جاوتنکواس اين اياله ممبوات کاجين سمولا ترهادڤ سيستم ايجأن جاوي زءبا ﴿ڤليتا بهاس ملايو ڤڠݢل ا [ڤرمولأن نحو ملايو] تاهون 1941، دان دفتر ايجأن ملايو [جاوي-رومي] تاهون 1949﴾ ، سيستم ايجأن جاوي دين ﴿مجله دين﴾ دان سيستم ايجأن جاوي يڠ دݢوناکن دالم ڤنربيتن-ڤنربيتن شريکت اوتوسن ملايو سنديريان. برحد، سرتا ببراڤ ڤنربيتن جاوي يڠ لاين.

حاصيل کاجين جاوتنکواس ايجأن جاوي دبڤ ﴿1983﴾ ايت دبنتڠکن دالم کونۏينشن توليسن جاوي ﴿انجورن يايسن اسلام ترڠݢانو، دان ديوان بهاس دان ڤوستاک﴾ يڠ داداکن ڤد 9-11 اڤريل 1984 د ترڠݢانو. کونۏينشن اين دحاضيري اوليه 150 اورڠ ڤاکر تنتڠ ايجأن جاوي، ترماسوق مريک يڠ فصيح دالم بهاس عرب دان اهلي اݢام اسلام، يڠ ترديري درڤد واکيل-واکيل جابتن کراجأن، ڤوست ڤڠاجين تيڠݢي، اينستيتوسي دان بادن سوکاريلا د سلوروه نݢارا، سرتا ببراڤ ڤرواکيلن راسمي دري نݢارا ايندونيسيا، بروني دارالسلام، سيڠاڤورا دان تايلند. چادڠن يڠ دکموکاکن اوليه جاوتنکواس ايجأن جاوي دبڤ تله دتريما دڠن باءيق اوليه ڤسرتا کونۏينشن د ترڠݢانو ايت. حاصيلڽ تله دروموسکن دان دسوسون اوليه ديوان بهاس دان ڤوستاک دالم تاهون 1985، دان دتربيتکن ڤد تاهون 1986 دالم بنتوق بوکو برجودول ڤدومن ايجأن جاوي يڠ دسمڤورناکن ﴿ستروسڽ دسبوت ڤيجيد﴾.

ڤد تاهون 1987، جاوتنکواس ايجأن جاوي دبڤ تله مڠاداکن ڤرتموان دان منريما ڤنداڠن درڤد ببراڤ اورڠ ڤاکر سرتا برستوجو ممبوات سديکيت ڤمباءيقن ک اتس روموسن يڠ ترکندوڠ دالم ڤيجيد تاهون 1986 ايت. کمودين، نسخه ڤدومن ترسبوت دڤرکمس دان دتربيتکن سباݢاي ايديسي کدوا دڠن جودول ڤيجيد يڠ سام ڤد تاهون 1987.
ڤدومن ايجأن جاوي يڠ دسمڤورناکن ﴿ڤيجيد﴾

سيستم توليسن دان ايجأن جاوي يڠ دݢوناکن سکارڠ اياله سيستم يڠ ترموات دالم بوکو ڤدومن ايجأن جاوي يڠ دسمڤورناکن يڠ دتربيتکن سچارا راسمي اوليه ديوان بهاس دان ڤوستاک ڤد تاهون 1986 ﴿ايديسي کدوا. 1987; ايديسي کتيݢ، 1993﴾.  سيستم اين مروڤاکن سيستم ايجأن جاوي يڠ دݢوناکن، دسمڤورناکن اتاو دمنتڤکن درڤد قدح ايجأن جاوي يڠ دݢوناکن سبلومڽ يڠ براسسکن قاعده ايجأن جاوي زءبا ﴿سباݢايمان يڠ ترداڤت دالم بوکو دفتر ايجأن ملايو جاوي-رومي، 1949﴾. ڤدومن ايجأن جاوي يڠ دسمڤورناکن ﴿1986﴾ دحاصيلکن درڤد روموسن کونۏينشن توليسن جاوي ڤريڠکت کبڠسأن يڠ داداکن ڤد تاهون 1984. حاصيل کونۏينشن تاهون 1984 ايت تله دسلارسکن دان دڤرکمس دڠن معلومت يڠ دڤراوليه درڤد کونۏينشن توليسن جاوي انجورن ڤوست اسلام، جابتن ڤردان منتري، ڤد تاهون 1991 دان سمينر توليسن جاوي ڤريڠکت کبڠسأن ڤد تاهون 1993. سموا معلومت ترسبوت دسمق دان دصحکن اوليه جاوتنکواس تيکنيکل ايجأن جاوي ڤوست اسلام دان ديوان بهاس دان ڤوستاک ڤد تاهون 1993-1994. ڤدومن عموم ايجأن جاوي بهاس ملايو يڠ ترموات دالم بوکو اين مروڤاکن معلومت ترکيني تنتڠ سيستم ايجأن جاوي يڠ دسوسون برداسرکن دوکومن-دوکومن ڤدومن ايجأن جاوي يڠ تله دتربيتکن اوليه دبڤ، دان معلومت-معلومت ڤدومن ايجأن جاوي يڠ دسلارسکن سلڤس ايت، خصوصڽ درڤد تربيتن-تربيتن يڠ برايکوت:

ا.        ڤدومن ايجأن جاوي يڠ دسمڤورناکن، ديوان بهاس دان ڤوستاک، چيتقن ڤرتام ايديسي کتيݢ، 1993.
ب.      دفتر ايجأن رومي-جاوي، ديوان بهاس دان ڤوستاک، چيتقن کدوا، 1989.

توليسن جاوي دتوليس ﴿دان دباچ﴾ دري کانن ک کيري ﴿سڤرتي سيستم توليسن بهاس عرب﴾. سيستم توليسن اين تيدق ممڤوڽاءي حروف بسر اتاو حروف کچيل سڤرتي توليسن رومي، تتاڤي ڤروبهن بنتوق حروف اکن برلاکو باݢي ببراڤ حروف ترتنتو اڤابيلا دراڠکايکن دڠن حروف يڠ لاين دالم ڤنوليسن سسواتو ڤرکاتان. ابجد جاوي بهاس ملايو سکارڠ مڠاندوڠي 37 حروف بنتوق توڠݢل يڠ ترسوسون سڤرتي د جدوال 1.


حروف جاوي
نام
ڤادنن رومي
alif
a
ba
b
ta
t
ة
ta marbutah
t/h
sa [tha]
s, (th)
jim
j
ca
c
a],ha [h
),h, (h
kha [khO]
kh
د
dal
d
zal [dhal]
z, (dh)
ra [rO]
r
zai
z
sin
s
syin
sy, (sh)
Od],sad [s
),s, (s
Od],dad [d
),d, (d
O],ta [t
),t, (t
O],za [z
),z, (z
ain [ain]
awal: a, i, u 
akhir
: k, (‘)
ghain
gh
ڠ
nga
ng
fa
f
pa
P
qaf
k, q, (q)
kaf
k
ڬ
ga
g
lam
l
mim
m
nun
n
wau
w, u, o
ۏ
va
v
ha
h
ء
hamzah
awal: gugur 
akhir
: k, (’)
ya
y, i, e taling
ى
ye [ye]
e pepet akhir
ڽ
ny
ny
جدوال 1 : ابجد جاوي، بهاس ملايو

حروف لا

حروف لا اياله حروف ݢابوڠن اليف دڠن لام. جادي، لا تيدق سسواي دسنارايکن دالم چرتا حروف جاوي بنتوق توڠݢل. حال اين ڤرنه منجادي ايسو دالم کالڠن ڤمينت توليسن جاوي.
اد ڤنداڤت مڠاتکن، اڤابيلا سسواتو چرتا مڠݢوناکن تاجوق “حروف جاوي“، حروف "لا" ڤرلو دسنارايکن. جومله حروف جاوي اکن منجادي 38. اڤاکه ڤنداڠن اندا؟

حروف ها توڠݢل ﴿ابجد ک-33﴾ اداله سڤرتي يڠ دسنارايکن. هاسيمڤول اياله حروف تربيتن اڤابيلا دراڠکايکن دڠن حروف لاين. جکالاو توان مماسوقکن ها سيمڤول دالم چرتا حروف جاوي، جومله حروف جاوي اکن منجادي39.

اد ڤيهق برڤنداڤت جومله حروف جاوي کيني اياله 35 اتاو 36 حروف . ڤيهق يڠ مڠاتکن جومله حروف جاوي ايت هاڽ 35 حروف تيدق مماسوقکن تا مربوطه ﴿تا سيمڤول﴾ سباݢاي ساتو حروف. ڤيهق يڠ برڤنداڤت جومله حروف جاوي هاڽ 36 جوݢ تيدق مماسوقکن تا مربوطه سباݢاي ساتو حروف تتاڤي 
مماسوقکن ڤولا "لا" سباݢاي ساتو حروف.

اصطلاح جاوي

توليسن جاوي ممڤوڽاءي ببراڤ اصطلاح يڠ ڤرلو دفهمي اوليه ڤمباچ اونتوق مريک ماهير دالم ڤريحال جاوي. انتارا اصطلاح ڤد کالي اين اياله هوموݢرف….

هوموݢرف

هوموݢرف مروجوق کڤد دوا کات اتاو لبيه يڠ سام ايجأن تتاڤي برلاينن معنىڽ. هوموݢرف جوݢ بوليه برلاکو سرنتق دڠن هومونيم ﴿بوڽي سام﴾، ميثلڽ جاݢ ﴿بڠکيت﴾ دڠن جاݢ ﴿ڤڠاول کسلامتن﴾ يڠ سام بوڽي دالم سبوتن باکو. هوموݢرف باڽق برلاکو دالم توليسن جاوي کران سيستم توليسن جاوي هاڽ مڠݢوناکن امڤت حروف ۏوکل بربنديڠ دڠن انم حروف دالم توليسن رومي. باݢايماناڤون ترداڤت ببراڤ چارا يڠ دݢوناکن اونتوق مڠلقکن هوموݢرف برلاکو تراوتما دڠن منمبه حروف اليف ڤد بوڽي [ا[
ڤڠهيندرن بنتوق هوموݢرف

برايکوت اياله روموسن اسماعيل داهمن ﴿1991﴾ تنتڠ ڤڠهيندرن بنتوق هوموݢرف دالم ڤيجيد.
“..ڤڠجأن کات داسر دويسوکو دالم ڤيجيد تله منمڤيلکن دوا روموسن يڠ ممبري منفعة کڤد سيستم ايجأن جاوي اين دان ڤڠݢوناانڽ دري سݢي مڠورڠکن بنتوق هوموݢرف دڠن توجوان اونتوق مڠهيندرکن ککليروان باچان دان ڤڠنلن معنى کات. دوا روموسن ترسبوت اياله ﴿ا﴾ ڤڠهاڤوسن هوموݢرف يڠ ممڤرتنتڠکن ۏوکل [ا] دڠن ڤڤت; دان ﴿اا﴾ ڤڠهاڤوسن هوموݢرف يڠ ممڤرتنتڠکن ۏوکل [ا] اتاو [اي] دڠن ديفتوڠ [اي]، سرتا يڠ ممڤرتنتڠکن ۏوکل [او] اتاو [او] دڠن ديفتوڠ [او[

ا. … هوموݢرف دهاڤوسکن باݢي ممبيذاکن بوڽي ديفتوڠ [اي] دان [او] دڠن بوڽي ۏوکل [ا] اتاو [اي] دان [او] اتاو [او]. دتتڤکن ديفتوڠ دايجا دڠن اليف-يا [اي] دان اليف-واو [او] يڠ دبيذاکن درڤد ۏوکل يا [ا] اتاو [اي] دان واو [او] اتاواو]. چونتوهڽ: هوموݢرف يڠ دايجا ڬولي باݢي ݢولي دان ݢولاي دايجا سمولا منجادي : = ݢولي = ݢولاي

اا. هوموݢرف دکورڠکن دڠن چارا ممبيذاکن ايجأن باݢي کات يڠ برلاينن معنىڽ، ايايت خصوص باݢي کيس هوموݢرف يڠ ممڤرتنتڠکن ۏوکل [ا] دڠن ۏوکل ڤڤت. چونتوهڽ: هوموݢرف لنتيق باݢي لانتيق دان لنتيق دايجا سمولا منجادي :    ڬولاي ڬولي  = لانتيق  = لنتيق ڤڠمسن يڠ دبوات اياله دڠن مڠݢوناکن حروف اليف سباݢاي لامبڠ باݢي ۏوکل [ا] د سوکو کات ترتوتوڤ اونتوق ممبيذاکنڽ درڤد ۏوکل ڤڤت يڠ تيدق دلامبڠکن دڠن حروف....“ برداسرکن ڤيجيد داتس، ايجأن باݢي مڠلقکن هوموݢرف انتارا ديفتوڠ دڠن ۏوکل امت سسواي دان تيدق مڠليروکن کران اي مليبتکن ڤنمباهن اليف ک اتس سموا بنتوق ديفتوڠ /اي/ دان /او/. نامون، ايجأن باݢي مڠلقکن هوموݢرف انتارا ڤرکاتان برڤول کققۏ﴿ق﴾ دان قققۏ﴿ق﴾ سڤرتي لانتيق دان لنتيق د اتس، ماسيه مڠليروکن کران اي هاڽ مليبتکن ڤنمباهن اليف ڤد ڤرکاتان يڠ هوموݢرف سهاج.

سلاين درڤد دوا بنتوق هوموݢرف ايجأن لازيم د اتس، ترداڤت ببراڤ بنتوق هوموݢرف لاين يڠ سريڠ منيمبولکن ککليروان کڤد ڤڠݢونا، ايايت هوموݢرف دالم ايجأن مڠيکوت حکوم کاف دان ݢ، لمڤاو حکوم لوار درلوڠ، دان ايجأن تراديسي.

ا. هوموݢرف دالم حکوم کاف دان ݢ
حکوم کاف دان ݢ اياله حکوم يڠ مليبتکن کات يڠ بيرقهير دڠن بوڽي /کا/ اتاو /ݢ/ دالم بهاس ملايو جاتي. حروف کاف دان ݢ ڤد اخير کات ترسبوت تيدق دبري لامبڠ اليف ملاءينکن جک برلاکو هوموݢرف اتاو منيمبولکن ککليروان سڤرتي کتيادأن حروف ۏوکل لنتيق لانتيق

جاوي رومي جاوي رومي
بيݢ بيݢا بيک بيکا چيک چکا ديک ديکا ايتيک ايتيکا لݢا ليݢا فيزيک فيزيکا هرمونيک هرمونيکا بيڬ بيك هرمونيكا
 ڤد سوکو کات ڤرا اخير، ميثلڽ تکا ﴿تكا﴾، لݢا ﴿لڬا﴾، دان سݢا ﴿سڬا﴾
﴿ليچين برکيلت﴾.

 ايجأن اين اداله سلارس دڠن ايجأن لازيم باݢي ڤرکاتان ڤتا، کنا، کرا، بلا دان سباݢايڽ. منوروت ڤوايجبم حروف اليف دݢوناکن اونتوق ممبيذاکن کات دويسوکو دڠن کات ايکاسوکو اتاو دوا کات يڠ بربيذا معنىڽ سڤرتي برايکوت:

برداسرکن چونتوه يڠ دڽاتاکن دالم ڤوايجبم داتس، دداڤتي تيدق باڽق مسئله يڠ تيمبول، کچوالي ڤاسڠن کات لݢليݢا کران کدوا-دواڽ بيرقهير دڠن بوڽي /ا/. ککليروان اين برلاکو کران کات لݢا ﴿توندوق﴾ امت جارڠ دݢوناکن دان تيدق دکتاهوي عموم.

سلاين ايت، ترداڤت جوݢ بنتوق هوموݢرف يڠ ماسيه دککلکن سڤرتي ڤاسڠن کات بڠک – بڠک يڠ دايجا . بڠك مسئله اين داڤت دسلسايکن جک بڠک دايجا بڠ ك سڤرتي ايجأن دالم دفتر ايجأن رومي – جاوي ﴿2002﴾، سباݢايمان تيک‌س دايجا تيك س ، ݢول ف دايجا ڬول ف ، تنڤا مڽمبوڠ دوا حروف کونسونن راڠکڤ اخير کات.

ايجأن سبݢيني سسواي دڠن سيستم فونولوݢي بهاس ملايو يڠ تيدق ممبنرکن کحاضيرن کونسونن راڠکڤ دالم ساتو سوکو کات. سيستم ايجأن کاف دان ݢ اين ڤرلو دحدکن کڤد سيستم ايجأن کات ملايو جاتي سهاج. اوليه ايت، قاعده ايجأن اين تيدق ترماسوق ککچوالين دسببکن مسئله هوموݢرف سڤرتي د اتس، کات سراڤن سڤرتي ݢيݢ يڠ دايجا ڬيڬا ، اکرونيم سڤرتي تابيک يڠ دايجا تابيكا دان کات نام خاص سڤرتي افريک يڠ دايجا افریكا .

سلاين ايت، مطلوب ﴿2003: 90﴾ ممبيذاکن ايجأن ڤرکاتان جاݢ دڠن دوا چارا. ڤرکاتان جاݢ باݢي مقصود بڠکيت اتاو اواس دايجا جاڬ ، تتاڤي جاݢ باݢي مقصود سجنيس ڤکرجأن ﴿ڤڠاول کسلامتن﴾ دايجا جاڬا . باݢايماناڤون بلياو تيدق منجلسکن مڠاڤ حال اين برلاکو. نامون بݢيتو، سماس سبوتن باکو دمنسوخکن اوليه جماعه منتري کابينيت ڤد تاهون 2000، مطلوب برڤنداڤت بهاوا سيستم ايجأن جاوي يڠ برداسرکن سبوتن باکو بوليه دکمباليقن کڤد بنتوق اصلڽ ﴿اوتوسن مليسيا، 2 فيبرواري 2000﴾. اين برمعنى ڤرکاتان جاݢ سهاروسڽ دسبوت دڠن دوا چارا سڤرتي سبلومڽ، ايايت [جا.ݢ] دان [جا.ݢ]، دان دتوليس دالم توليسن جاوي دڠن دوا چارا جوݢ سباݢايمان يڠ تله دسارنکن اوليه مطلوب داتس.

اا. هوموݢرف دالم حکوم لوار درلوڠ

باݢي منجلسکن هوموݢرف جنيس اين، مک حکوم درلوڠ دان لوار درلوڠ ڤرلو دجلسکن ترلبيه دهولو.    

No comments:

Post a Comment